Sut y gallwch chi leihau'ch amlygiad i lygredd aer

Ansawdd aer gwael yw un o'r risgiau amgylcheddol mwyaf i iechyd y cyhoedd yn y Deyrnas Unedig.

Mae'n fygythiad arbennig i grwpiau sy'n agored i niwed, gan gynnwys oedolion a phlant sydd â chyflyrau'r ysgyfaint neu'r galon, a phobl hŷn.

Does dim lefel ddiogel o lygredd aer, ond mae yna gamau y gallwch eu cymryd i leihau'ch amlygiad i lygredd aer.

Sut mae llygredd aer yn effeithio ar y corff

Mae llygredd aer (gronynnau a nwyon) yn mynd i mewn i'n cyrff ac yn gallu niweidio’n celloedd mewn gwahanol ffyrdd. Maen nhw fel arfer yn mynd i'n hysgyfaint yn gyntaf ac yna gallan nhw symud i'n gwaed i gyrraedd ein horganau, fel y galon a'r ymennydd.

Gall unrhyw swm o lygredd fod yn niweidiol i'n hiechyd, ond mwyaf i gyd o lygredd y byddwch chi'n agored iddo, mwyaf i gyd yw'r risg a'r effaith y gall ei chael arnoch chi. Mewn rhai achosion, gall y niwed fod yn raddol ac efallai na fyddwch chi'n sylwi arno am flynyddoedd lawer.

Amlygiad byrdymor i lygredd aer

Gall amlygiad byrdymor (dros oriau neu ddyddiau) achosi ystod o effeithiau ar iechyd, gan gynnwys:

• pesychu
• llid yn y llygaid, y trwyn a’r gwddf
• tyndra a phoen yn y frest
• anhawster anadlu
• symptomau asthma gwaeth
• symptomau gwaeth yn gysylltiedig â'r galon, fel crychguriadau'r galon
• symptomau gwaeth clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint (COPD)

Amlygiad hirdymor i lygredd aer

Gall amlygiad hirdymor i lygredd aer (dros flynyddoedd) gynyddu'r risg o gael cyflyrau iechyd penodol.

Mae'r risg yma yn dibynnu ar beth sydd yn yr aer a pha mor hir y byddwch chi'n ei anadlu.

Mae amlygiad hirdymor i lygredd aer, hyd yn oed ar lefelau isel, wedi'i gysylltu â’r canlynol:

• yr ysgyfaint yn gweithredu’n waeth mewn plant
• cynnydd mewn afiechydon anadlu
• clefyd y galon
• strôc
• canser
• dementia
• diabetes
• clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint (COPD)
• clefyd Parkinson
• clefyd Alzheimer